Haber/Ali ÇEVİKBAŞ - Isparta’da 17 yıldır çeyiz dikişi yapan Serpil Önal, eski dantel kanaviçeleri modern tasarımlarla birleştirerek çeyiz kültürünü yaşatmaya çalıştığını söyledi.
Çocukluk merakını mesleğe dönüştürdüğünü belirten Önal, eski dantelleri el emeğiyle işleyerek modern çeyiz ürünler yaptığını söyledi. Önal, açıklamasında; “Çocukluğumdan beri içimde bir merak vardı. Özellikle dikiş makinesine karşı vardı. Çok istedim öğrenmeyi. Evlenmeden önce annem beni, kadınlara yönelik eğitim veren kız meslek lisesinin akşam sanat okuluna gönderdi. 2 yıl orada eğitim aldım. Sonra evlendim, işi bıraktım ama kendi çeyizimi kendim hazırladım. İlk başta kasnak nakışıyla başladım. Çocuklarımı büyüttükten sonra boş anımda bu işe yeniden sarıldım. Eski dantel kanaviçe yapıyorum. Yani annelerimizin sandıklarda özenle sakladığı dantelleri alıp bugünün ihtiyaçlarına göre yeniden tasarlıyorum. Pike takımları, nevresimler, masa örtüleri, bohçalar gibi ürünler yapıyorum. Hepsini kanaviçe dantellerden ilmek ilmek işliyorum. Bu tamamen el emeğiyle yapılan, sabır ve özen isteyen bir iştir. Elimizdeki eski ürünleri günümüze uyarlıyorum. Hem değerlendiriyorum hem de modaya uygun hale getiriyorum. Yani eskiyle yeniyi buluşturuyorum bu şekilde çağa ayak uyduruyorum” dedi.
“Gençler el emeğinin kıymetini bilmiyor”
Gençlerin el emeğine değer vermediğini söyleyen Önal, açıklamasında; “Genelde anneler geliyor, ‘Kızıma yaptırayım, bulunsun’ diyor. Ama gençler, ‘Ben bunu kullanmam’ diye karşılık veriyor. Artık çeyize verilen önem azaldı. Her şeyin daha basitini, kolayını istiyorlar. İncelikli el işlerine ilgi kalmadı. Geleneksel yapıdan daha modern bir anlayışa dönüştü. Bazı bölgelerde geleneksel motifler ve çeyiz kültürü hala yaşatılıyor ama Isparta’da bu yapı kayboldu” diye konuştu.
“Eskiden her yer danteldi”
Eskiden çeyizlerin danteller ve el işi takımlarla dolu olduğunu günümüzde ise bu durumunun değiştiğini belirten Önal, açıklamasında; “Eskiden çeyiz sandıkları hazırlanırdı. İçinde dantelli havlular, el işçiliğiyle yapılmış 2-3 takım yatak takımı, oda takımı bulunurdu. Televizyonun, koltukların üzeri dantellerle süslenirdi. Şimdi ise bu alışkanlık tamamen bitti. Gençlerden gelip de ‘Ben çeyizime bunu yaptırayım’ diyen hiç olmadı. Daha çok, ‘Annem üzülmesin, kırılmasın’ diye gelenler var. Şimdilerde bir gelinin çeyizinde salon takımı olmuyor. Daha çok pike takımı, yatak örtüsü, bolca nevresim tercih ediliyor. Eskiden havlu kenarları örülür, yazmalar hazırlanırdı. Şimdi havlu bile istenmiyor. Yazma ise tamamen unutuldu” şeklinde konuştu.
Çırak yetişmediğine de değinen Önal, açıklamasında; “Bu işi öğrenecek kimse yok. Buraya gelip de ‘Ben bu işi öğrenmek istiyorum’ diyen çıkmadı. Meraklı olanlar da genellikle belli bir yaşı geçmiş insanlar. Gençlerden bu işlere ilgi duyan neredeyse hiç yok. Eskiden kızlar ellerine iğne iplik alır, bir şeyler dikerdi. Şimdi ise bu kültür tamamen kayboldu. Eskiden yokluk vardı. Düğmemiz koptuğunda kendimiz dikerdik, sökülen bir yeri onarırdık. Ama artık her şeyin hazırı var. Refah içinde büyüyen yeni nesil, bu tür uğraşlara yönelmiyor” diye konuştu.
