Anavatanı Kuzey Amerika olan aronya meyvesi Isparta’nın Aksu ve Sütçüler ilçesine bağlı köylerde üretilmeye başladı. Uzun yıllar Avustralya’da çalışan ve emekli olduktan sonra memleketi Aksu ilçesine dönen bir gurbetçinin deneme amaçlı başlattığı üretim başarılı olunca Sütçüler ilçesi Belence köyü muhtarı İbrahim Daşdöner’de Sütçüler’de dikim yaparak başarıya ulaştı.
Güçlü etkisi nedeniyle sık sık yemeklerinde Aronya kullanan Kızılderililer, kışın zorlu şartlarında hastalıklara karşı dirençli kalmak ve bağışıklıklarını korumak için bu meyveyi kullanmışlar.
Yetiştirilmesi kolay olan ve çalıgiller ailesinden olan bu meyve dikiminden 2 yıl sonra meyve vermeye başlıyor. Soğuk iklim şartlarında yetiştiği belirtilen meyve geç çiçek açmasından dolayı don olaylarından etkilenmediği için verim alması da kolay oluyor. Hiçbir kimyasal ilaç istemeyen ve sadece yanmış hayvan gübresi ile solucan gübresi yeterli gelen bitkiye yaz aylarında da haftada 1 kez su vermek gerektiği ve yabani otlardan arındırmak için çapa gerektiği ifade edildi.
Belence köyü muhtarı İbrahim Daşdöner, Sipahiler köyünde fide üretimi yapıldığını ve kendisinin de oradan temin ettiği fidelerle 4 dönüm Aronya bahçesi oluşturduğunu belirterek; ‘Bu bitkinin ilaç yapımında kullanılan değerli bir bitki olduğunu duyduğumda yetiştirmeye karar verdim. Aksu’da bulunan arkadaşımın bahçesine de dikim yaptık ve şimdi mevcut tüm bahçelerin işçilerini ben temin ediyorum. Mayıs ayında çiçek açan bitki daha sonra meyve vermeye başlıyor. Hasat zamanı da Eylül ayında oluyor. Geçen yıl yaş olarak kilosu 250 liradan alıcı bulurken bu yıl 360 liradan satılacağı söyleniyor. Benim bu henüz ikinci yıl ve sadece yüzde 20 oranında verim alabileceğim. Gelecek yıl kısmetse bu oran yüzde 90 dolayında olacak. Oldukça zahmetsiz ve kazançlı bir üretim. Tavsiye ediyorum’ diye konuştu.
Aronya meyvesi 1900’lü yıllardan sonra Kuzey Amerika’dan Avrupa ve Rusya’ya uzanarak, buralarda da yetiştirilmeye başlanmıştır. Son 15-20 yılda yapılan bilimsel araştırmalarla birlikte, aronya meyvesinin müthiş içeriği keşfedilmiş ve sağlığa olan katkıları sayesinde bilinirliği artmaya başlamıştır.
Aronya, keskin tadıyla bilinen, Kuzey Amerika’ya özgü küçük, yuvarlak bir meyvedir. Kırmızı veya siyah renkte olan aronya meyvesi taze, kurutulmuş veya meyve suyu formuyla tüketilebilir. Aronya meyvesinin en bilinen faydaları arasında antioksidan açıdan zengin olması sebebiyle diyabeti kontrol etmesi, kalp sağlığını koruması ve antikanser etki yaratabilmesi yer alır.
Geleneksel tıpta özellikle Yerli Amerikalılar tarafından soğuk algınlığına karşı kullanılan aronya meyvesi bilimsel açıdan da birçok hastalığa karşı potansiyel bir güç olarak kabul edilir.
Aronya meyveleri, sahip olduğu bileşenlerin antidiyabetik, anti-enfektif, antineoplastik, antiobezite ve antioksidan aktiviteleri nedeniyle kalp, karaciğer ve nöron hasarını geri döndüren ya da daha ileri hasar oluşmasını önleyen etkilere sahip olabilir.
Bununla birlikte aronya meyvesi kan şekerini düzenleyerek diyabet kontrolü yapar, kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyucudur, böbrek ve karaciğer hastalıkları için potansiyel önleyici olmasıyla birlikte antikanser bir faydası söz konusudur.
Aronya Meyvesinin Besin Değeri Nedir?
Aronya meyvesinin tam besin değeri meyvelerin nasıl yetiştirildiğine ve hangi formda hazırlandığında bağlıdır.
Genel olarak 1/4 bardak kurutulmuş aronia meyvesinin besin değerleri şu şekildedir:
• Kalori: 45
• Karbonhidratlar: 10 gram
• Yağ: 1 gramdan az
• Şeker: 3 gram
Bu değerlerin yanı sıra aronya meyvesi vitamin ve mineral bakımından da zengin kabul edilecek bir meyvedir. Aronya meyvesinde yer alan vitamin ve mineraller şöyledir:
• C vitamini
• Folat
• B Kompleks Vitaminleri
• Potasyum
• Kalsiyum
• Magnezyum
• Çinko
Aronya Faydaları Nelerdir?
Aronya meyvesi toplam kolesterol ve LDL (kötü) kolesterol düzeylerini azaltır ve antioksidan içeriğiyle bağışıklık sistemini güçlendirir. Metabolik bozukluğa da iyi gelen aronya, kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyucudur, diyabeti kontrol eder, sindirim sistemini düzenler ve böbrek-karaciğer hastalıkları için potansiyel önleyicidir.
Aronya meyvesinin faydaları genel olarak şunları içerir:
• Aronya meyvesi bağışıklığı güçlendirir
• Toplam ve kötü kolesterol düzeylerini azaltır
• Kan akışını iyileştirir
• Kalp hastalıklarına karşı koruyucudur
• Aronya metabolik bozukluğa iyi gelir
• Diyabeti kontrol eder
• Aronya meyvesi sindirim sistemini düzenler
• Böbrek-karaciğer hastalıklarını önleyebilir
• Antikanser etkisi söz konusudur
• Bağırsak sağlığına faydalıdır
• Antioksidan açıdan zengindir
Antioksidan açıdan zengindir
Aronya meyvesi fenolik asit, antosiyanin ve flavanol içeren antioksidan grubu olan polifenol kaynağıdır. Bu sayede aronya meyvesi hücrelere serbest radikallerin yol açtığı hasarlara karşı korur.
Aronya meyvesi bağışıklığı güçlendirir
Güçlü antioksidan içeriğiyle öne çıkan aronya meyvesi aynı zamanda bağışıklık sistemini güçlendirir ve hastalıklara karşı koruyuculuk sağlar.
Kalp hastalıklarına karşı koruyucudur
Antioksidan ve antiinflamatuar özelliklere sahip olan aronya meyvesi kan akışını iyileştirerek kalp sağlığını destekler ve kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyucu bir rol üstlenir.
Aronya metabolik bozukluğa iyi gelir
Aronya meyvesi metabolik bozukluk sendromuna, antioksidan etkileri sayesinde iyi gelir.
Diyabeti kontrol eder
Kan akışını iyileştiren, kan şekerini dengeleyen, kolesterol ve trigliserid seviyelerini düşürmeye yardım ederek diyabet hastalığını kontrol edebilir.
Aronya meyvesi sindirim sistemini düzenler
Sindirim sistemi üzerinde de olumlu etkilere sahip olduğu değerlendirilen aronya meyvesinin potansiyel olarak kabızlığa da iyi geldiği düşünülür.
Böbrek-karaciğer hastalıklarını önleyebilir
Özellikle aronya suyunun hem böbrek hem de karaciğer fonksiyonunu iyileştirip böbrek ve karaciğer sağlığına iyi gelebileceği değerlendirilir.
Antikanser etkisi söz konusudur
Aronya meyvesinde antioksidan özellikler, vücudu serbest radikallerin olası hasarından koruyarak özellikle kolon ve meme kanserine önleyicilik sağlayabileceğini ortaya koyar. Ancak bu konuda daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğu da bir gerçektir.
Bağırsak sağlığına faydalıdır
Aronya meyvesinin içindeki polifenoller, bağırsak mikrobiyotasının büyümesi konusunda uyarıcı bir etkiye sahiptir. Bu etki, aronyayı bağırsak sağlığına faydalı bir meyve yapar.
Aronya Meyvesinin Zararları Var mı?
Aronya meyvesi genellikle güvenle tüketilebilecek sağlıklı bir meyvedir. Tek dezavantaj olarak tadı sebebiyle ağız kuruluğuna sebep olabileceğidir. Bu sebeple aronya meyvesini yoğurt, smoothie ve meyve sularına ekleyerek tüketebilirsiniz.
Aronya Meyvesinin Faydaları Hakkında Sık Sorulan Sorular
Aronya hangi hastalıklara iyi gelir?
Aronya meyvesi potansiyel olarak kalp hastalıklarına karşı koruyucu bir meyvedir. Bununla birlikte diyabeti kontrol edebilen aronyanın soğuk algınlığı ve sinüzite karşı da bağışıklığı güçlendirir.
Günde kaç tane aronya tüketilmeli?
Yaş veya hastalık durumuna bağlı olarak günlük önerilen aronya miktarı konusunda net bir rakam verilmese de bir çay bardağına denk gelecek şekilde en fazla 20 adet aronya meyvesi tüketilebilir ancak bu konuda uzman bir diyetisyene danışılabilir.
Aronya meyvesi nasıl tüketilir?
Aronya meyvesi taze olarak tüketilebilmesinin yanında hem kurutulmuş bir şekilde hem de meyve suyu şeklinde tüketilebilir. Tadının keskin ve burukluğu ağız kuruluğuna yol açabileceği için meyve suyu olarak tüketilmesi önerilir.
