İNFODEMİ İLE PANDEMİ PANİĞE DÖNÜŞMESİN

Covid-19 sürecinde sağlık iletişiminin öneminin daha çok ortaya çıktığını belirten Üniversitemiz İletişim Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Rukiye Çelik, “Doğru ve iyi yapılandırılmış bir sağlık iletişimi, toplumların belirsizlik ve korku ile başa çıkmasını kolaylaştırır, gerekli davranış değişikliğini teşvik eder, hastaları eğitir ve bireylerin korkusunun yerine umut ekebilir.” dedi.

Pandemi sürecinde yapılan birçok araştırmaya göre infodemi (yanlış bilgi salgını) popülasyonda anksiyete ve depresyon başta olmak üzere ruh sağlığı problemlerine yol açtığının altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Çelik, bireysel bazda sağlığın korunmasında ve sağlık davranış değişikliğinin geliştirilmesinde sağlık iletişiminin ciddi önem taşıdığını söyledi.

LİDERLERİN BU DÖNEMDE CİDDİ SORUMLULUKLARI VAR

Pandemi döneminde doğrulanmış bilgilerin panik havasına karşı etkili olduğuna dikkati çeken Dr. Öğr. Üyesi Çelik, bu duruma ilişkin siyasi liderler ve sağlık profesyonellerinin sorumluluklarının önemini vurguladı. Dr. Öğr. Üyesi Çelik konuya ilişkin şöyle konuştu:  “Mart ayından bu yana dünya genelinde günlük hayat sıra dışı hale geldi. Önceleri Çin, Güney Kore, İtalya gibi sınırlı sayıda ülkede Covid-19 vakaları gözlenirken, Mart ayının sonuna doğru birçok ülke, sert önlemler almak zorunda kaldı. Okullar ve üniversiteler, mağazalar, restoranlar ve şirketler kapatıldı. İşi müsait olan pek çok çalışandan evden çalışması istendi ve yine pek çok ülke ve şehir karantina altına alındı. Pandemi yayıldıkça halka açık, dürüst, şeffaf ve geçerli bilgi sağlama ihtiyacı önemli hale geldi. Covid-19’u önleyecek olmasa da doğrulanmış bilgilerin panik havasına karşı etkili bir önlem olduğu aşikar hale geldi. Siyasi liderlerin ve sağlık profesyonellerinin halka doğru bilgiyi aktarma, pandemiyle mücadele etmek için davranış değişikliği gerektiren önlemleri uygulama ve infodemiyi (bazıları doğru, bazıları yanlış olan aşırı bilgi bolluğunun paniğe yol açması ve pandeminin yönetimini zorlaştırması) engelleme noktasında ciddi sorumlulukları vardır. Bununla birlikte pandeminin başından bu yana neredeyse kaotik hale gelen bilgi akışına olumlu bir yönde müdahale etmek, herkesin elinden gelebilecek bir katkıdır.”

GÜVENLİ BİLGİ AKIŞI İNFODEMİNİN ÖNÜNE GEÇER

Sağlık Bakanlığının kitle iletişim araçları ile “halkı korunma”, “hijyen” ve “hastalığın seyrinde yapılması gerekenler” konusunda halkı bilgilendirdiğini vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Rukiye Çelik, hem bireysel hem de kurumlara özel olarak tasarlanan önlem ve korunma mesajlarının halka düzenli ve başarılı bir şekilde iletildiğini kaydetti. Konuya ilişkin Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve bilim kurulu üyelerinin Twitter hesaplarının kısa sürede çok takip edildiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Çelik şöyle konuştu: “Pandemiye ilişkin veriler, pandemi başlangıcından bu yana günlük olarak verilmiştir. Her ne kadar bu strateji başta halk nezdinde şeffaflık olarak algılanıp güven aşılasa da yakın zamanda bakanlığın “hasta ve vaka” konusunda yaptığı ayrım, rakamların nüfus açısından benzerlik gösteren ülkelere nispeten çok aşağılarda verilmesi gibi nedenlerle bu güven sarsılmıştır. Buna ek olarak hâlihazırda var olan infodemi, halkın pandemiyle ilgili verilen bilgilere ve aşı konusuna temkinli yaklaşmasına neden olmuştur.  Bu noktada sorumlu kişi ve kurumların halka infodemi karşısında destek vermesi, etkili bir risk iletişimini gerçekleştirmesi, halkın sağlık risklerini azaltmak için bilinçli kararlar almasına destek vermesi ve özellikle aşılama aşamasına geçtiğimiz şu günlerde tekrar güven inşa etmesi gerekmektedir. Verilen bilgilerin güvenilir, faydalı, erişilebilir, kabul edilebilir, kapsayıcı, tutarlı ve davranış değişikliğini teşvik edici olması elzemdir. Bu aynı zamanda infodemi ile mücadele konusunda da yardımcı olacaktır.”