GİZEM SARIKAYA- Isparta’da 2019 yılında kurulan Herkes İçin Erişilebilir Yaşam Akademisi (HEY Akademi) Genel Başkanı İsmail Çevikbaş, derneğin yardım temelli değil, hak temelli çalıştığını söyledi. Başkan Çevikbaş, erişilebilirlik ya da engelliliğe dayalı ayrımcılık ve hak ihlallerinde engel durumu gözetmeksizin idari ve yargı yollarına başvuracak olan bir sivil toplum örgütü olduklarını belirterek HEY Akademi’yi tanıttı.
Başkan Çevikbaş, Avrupa Birliği ve ulusal düzeyde kamu tarafından sunulan hibe programlarına proje hazırlayarak derneğin faaliyetlerini finanse ettiklerini söyleyerek şu şekilde devam etti; “2019 yılında Türkiye çapında ulusal düzeyde faaliyet gösteren hak temelli çalışmayı kendine ilke edinmiş bir sivil toplum örgütü kurma kararı aldık ve Herkes İçin Erişilebilir Yaşam Akademisi (HEY Akademi) derneğini kurduk. Özellikle görme engelliler ama erişilebilirlik ya da engelliliğe dayalı ayrımcılık ve hak ihlallerinde engel durumu gözetmeksizin idari ve yargı yollarına başvuracak olan sivil toplum örgütünü kurduk. Derneğimizin Türkiye’de 16 ilde temsilciliği bulunmaktadır. Kurulduğumuz günden bugüne biz geleneksel sivil toplum örgütleri gibi çalışmıyoruz. Eskiden engelli dernekleri tamamen yardım temelli çalışan sivil toplum örgütleriydi ama Hey Akademi bu durumdan kendini ayırıyor. Biz yardım temelli değil hak temelli çalışıyoruz. Örnek verecek olursak hiçbir kuruma ya da kişiye zarf uzatarak bağış istemiyoruz. Ya da kullanılmayacak kalem, çorap vb. fahiş fiyatlara satış yaparak engelliler için yardım talep etmiyoruz. Hiç kimsenin okumadığı gazeteleri sokaklarda engellilere yardım adı altında satmıyoruz. Faaliyetlerimizi sürdürebilmek için Avrupa Birliği ve ulusal düzeyde kamu tarafından sunulan hibe programlarına proje hazırlayarak derneğin faaliyetlerini finanse ediyoruz ve bu şekilde çalışıyoruz. Çünkü biz inanıyoruz ki, engellilerin toplum içerisinde sosyal ekonomik hayata katılımları ve diğer bireyler gibi hak sahibi, hak özdesi bireyler olarak kabul edilmeleri için öncelikli olarak toplumda engelli birey statüsünün gözden geçirilmesi ve saygı duyulması gerekiyor” şeklinde konuştu.
Bugüne kadar yapılan olumsuz çalışmalardan dolayı engelli bireyler toplumda acınacak, yardıma muhtaç aciz bireyler gibi göründüğünü, ama fakirlik ve muhtaçlığın engelli bireylerle özdeştirilmesinin doğru olmadığını söyleyen Çevikbaş, açıklamasında; “Bugüne kadar yapılan bazı olumsuz çalışmalardan dolayı engelli bireyler toplumda acınacak, yardıma muhtaç aciz bireyler gibi görünüyor. Halbuki ama Türkiye’de yardıma muhtaç ve maddi durumu yetersiz olan, bu sebepten ötürü sosyal yardım alan birey sayısı milyonları aşmaktadır ve bunları tamamı engelli bireylerden oluşmamaktadır. Bizim vurgulamak istediğimiz yardıma muhtaç olmak ya da fakirlik eşittir engellilik demek değildir. Çünkü engelli öğretmen, avukat, doktor, milletvekili vb. birçok makam ve pozisyonda engelli bireyler yer alıyor. Dolaysıyla fakirlik ya da sosyal yardıma muhtaçlık bir durum söz konusu değildir. Biz bu durumu aşabilmek amacıyla geleneksel sivil toplum örgütlerinin düzenlediği zarflar, çay partileri, yardım toplama vb. etkinliklerden uzak duruyoruz. Elbette bizim de bağış alma hakkımız var ve tüzüğümüzde bağış ana gelir kaynaklarımızdan bir tanesi bağış almak ama biz bağışımızı yetişkin bireylerden alıyoruz. İnternet sitemiz üzerinden veya derneğimize gelerek bağış yapabiliyorlar. “Bağış ve bağışçı hakları beyannamesi” isimli bir politika belgemiz var. Bu beyannameye göre; kişi bize vermiş olduğu bağışın nereye gittiğini, nasıl kullanıldığını hem fotoğraflı hem de idari ve mali raporlar ile insanları bilgilendiriyoruz. Dolayısıyla HEY Akademi’ye bağış yaptığında, “bu para nereye gitti?” diye kafasında soru işareti kalmıyor” ifadelerine yer verdi.
Başkan Çevikbaş, derneğin yaptığı çalışmalardan ve hazırladıkları çalıştaylardan bahsetti. Engelli bireylerin yaşadığını sorunlara da değinen Çevikbaş, şu şekilde konuştu; “Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı” kapsamında görme engelli bireylerin bankacılık ürün ve hizmetlerinde yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri çalıştayını gerçekleştirdik. Görme engelliler şu an hukuken imza atmasında herhangi bir mevzuata aykırılık bulunmamaktadır. Görme engelliler de imzaları diğer bireyler gibi aynen geçerlidir fakat maalesef hala bazı bankalarda, noterlerde imza atmak gerektiğinde göreme engellilere 2 tane şahit getirmesi isteniyor. Dolayısıyla görme engelli birey niçin bankadaki özel varlığını ifşa etsin? Bazı bankalar ve noterler bu konuda zorluk çıkarmaktadır. Bu konu ile ilgili bir çalıştay gerçekleştirdik. Yine, görme engellilerin afet ve acil durumlarda yaşadığını sorunlar ve çözüm önerileri ile ilgili bir çalıştay gerçekleştirdik. Engelli bireyler doğal afetlerde en çok zarar gören bireyler oluyor. Her konuda olduğu gibi afet konusunda da engelli bireyler akla en son gelen kişiler oluyor. Bu sebeple bizler, bu konu hakkında çalıştay gerçekleştirdik ve ilgili kurumlar ile paylaştık. Akabinde Isparta’da görme engelliler için erişilebilir dijital yaşam kampanyası başlattık. 2019 yılından itibaren Bürüksel merkezli Uluslararası İnsan Hakları Federasyonunun programından hibe alarak “Engelli Hakları İzlemek ve Savunuculuk Ağını” kurduk. Buradaki amacımız da engelli bireylerin anayasal ve uluslararası sözleşmelerden doğan hakların izlenmesi, korunası ve geliştirilmesine yönelik sivil toplum örgütleri arasında birlik, beraberlik ve dayanışmayı sağlamaktır. Ayrıca İçişleri Bakanlığı’nın desteği ile “Birlikte Pedallayalım” isimli projeyi gerçekleştirdik. Sabancı Vakfı desteği ile “Erişilebilir Dijital Eğitim Mümkün” adlı projeyi gerçekleştirdik. 2022 yılında görme engelli bireylerin erişilebilir kapsamda eğitim almaları için çalıştay gerçekleştirdik. Akabinde görme engelli bireyler için erişilebilir ve kapsayıcı ders anlatım kılavuzu hazırladık” dedi.
ISPARTA’DA ERİŞİLEBİLİR KÜTÜPHANE HAYALİ
Başkan Çevikbaş, Bölgesi’nde görme engelli bireylere hizmet veren hem Braille hem dijital alanda kütüphane bulunmadığını belirtti. Çevikbaş, Isparta ve Akdeniz Bölgesinde bir ilki gerçekleştirip bu kütüphaneyi kurmak istediklerini söyledi.
Görme engelli bireylerin nitelikli bir şekilde eğitim almazsa istihdam edilemeyeceğini ve dolayısıyla sosyal ve ekonomik hayata katılmalarının mümkün olmadığını söyleyerek, “Görme engelli bireylerin en çok sorun yaşadığı alan eğitim ve biz dernek olarak eğitimi çok önemsiyoruz. Görme engelli bireyler nitelikli bir şekilde eğitim almazsa istihdam edilemez. İstihdam edilmezse sosyal ve ekonomik hayata katılmaları mümkün değil. Akdeniz Bölgesi’nde görme engelli bireylere hizmet veren hem Braille hem dijital alanda kütüphane bulunmamaktadır. Isparta ve Akdeniz Bölgesi’nde ciddi bir görme engelli nüfus var ama hizmet alabilecekleri bir kütüphane yok. Dolayısıyla bu çocukların kitaplara erişimi çok zor. Bizler Isparta’da Akdeniz Bölgesi’nde bir ilki gerçekleştirmek için bir kütüphane hayalimiz var. Bu hayalimize ortak olan hayırseverlerimiz olursa desteklerini bekliyoruz” şeklinde konuştu.
