Çeyiz kültürü değişiyor

Haber/Kübra Kevser KARATAŞ- Isparta’da 20 yıldır çeyiz ürünleri satan Abdullah Müfit İlbaş (39), geleneksel çeyiz kültürünün günümüzde daha çok aileler tarafından yaşatılmaya çalışıldığını anlattı.

Çeyiz sandıkları yerine modern organizerler ve vakumlu hurçların tercih edildiğini anlatan İlbaş, açıklamasında; “Eskiye göre çeyiz işi azaldı müşteriler artık sadece temel ürünleri alıyor. El işi ürünler çok kıymetli ama hem maliyetli hem de her mobilyaya ve halıya uymadığı için çok tercih edilmiyor. Isparta’da bu kültür bitti ama Konya ve diğer illerde el işi çeyiz kültürü devam ediyor. Isparta’da bir kız çeyizini hazırlarken artık bir yorgan, bir nevresim, bir bornoz alarak çıkıyor. Evine ne lazımsa onu alıyorlar, bunun ekonomik krizle çok ilgisi yok; daha çok insanların dünyaya bakışıyla alakalı. Gençler daha sade ürünleri seviyor ama yükselen maliyetler de bu tercihlerde biraz etkili oluyor. Çeyiz ürünlerinde en çok bornoz, yatak örtüsü, battaniye, yastık ve yorgan gibi temel eşyalar tercih ediliyor. Çeyizlik olarak kullanamayacakları ürünlere para vermiyorlar. Geleneksel çeyiz kültürünü daha çok aileler yaşatmaya çalışıyor.

‘Kızımızın çeyizinde en azından şık bir ürün olsun’ diyenler hala var. Artık çeyiz sandıkları da kullanılmıyor çünkü içinde saklanabilecek ürünler yok. Daha modern organizerler ve vakumlu hurçlar tercih ediliyor. Sandıklar fazla yer kapladığı için de artık demode olmuş durumda. İki yıl öncesine kadar çeyiz alışverişi düğüne birkaç hafta kala yapılırdı, çünkü ‘Koyacak yerimiz yok’ denirdi. Ama artık enflasyon nedeniyle fiyatlar hızla yükseldiği için insanlar önceden alıp bir kenara koymaya başladı. Çeyiz ürünleri arasında unutulmaya yüz tutmuş parçalar da var. Mesela eskiden çok revaçta olan sehpa örtüleri, masa örtüleri, konsolun üzerine serilen örtüler artık gençler tarafından pek tercih edilmiyor. Çünkü yeni evlerde sehpa bile yok. Sehpa olmadığından, üzerine örtü de kullanılmıyor. Bu değişim elbette bizi olumsuz etkiliyor. Z kuşağı, çeyiz konusunda bilgi sahibi olmadığı için geleneksel yapıyı sürdüremedi. Kaliteyi ve tarzı bilmiyorlar, daha çok basite kaçıyorlar.

Eskiden “gelin çeyiz serme” dediğimiz bir gelenek vardı.Bir kız evlendiği zaman, alınan çeyiz bir hafta boyunca sergilenirdi. Ancak artık bu da yapılmıyor. Gençler daha çok kıyafet ve ayakkabı konusunda bilinçli ama ev tekstili konusunda pek fikir sahibi değiller. Örneğin, bir nevresimin tam olarak ne olduğunu bilmeyenler bile var.. Geçen sene iyi bir çeyiz takımı (yatak örtüsü, nevresim takımı, uyku seti vb.) 15 Bin liraya mal oluyordu. Bu yıl ise fiyatlar 20 Bin lira bandına çıktı. Ancak daha düşük kalite ürünler tercih edilirse fiyat 5 Bin liraya kadar düşebilir. Orta kalite, 10 yıl boyunca kullanılabilecek bir çeyiz isteyenler için 20 bin liralık bir bütçe gerekmektedir” dedi.