BU KÖTÜLÜĞÜ ANCAK BİR ÜLKEYİ İŞGAL EDENLER YAPAR

Kökleri M.Ö. 3 binlere uzanan Ay Tanrısı Men’in Isparta Yalvaç’ta bulunan tapınağının taşlarını inşaatta, mermerlerini ise kireç yapımında kullandılar. Defineci yağmasıyla karşı karşıya kalan bu önemli kültür hazinesi önlem alınmazsa tamamen yok olacak…

Isparta’nın Yalvaç ilçesinde bulunan ve antik çağın önemli inanç merkezlerinden biri olan Men Tapınağının mermerlerini yakarak kireç, taşlarını ise inşaat malzemesi yaptılar. Gemen Korusu olarak bilinen bölgede, 1600 metre raklımlı tepede yer alan Men Tapınağı ve kutsal alanda yapılan son arkeolojik kazılarda kutsal alanın Roma döneminde de Pisidia, İsauria ve Frigya bölgelerinin hac merkezlerinden biri olduğunu ortaya koydu. Ancak yıllardır yağmalanarak tahrip edilen Men Tapınağı, kaçak kazı yapan define avcılarının da hedefinde. Süleyman Demirel Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Özhanlı, Yalvaç’ın yanı başında bulunan Antiokheia, Men Tapınağı ve Kutsal Alanının, geleceğe büyük katkılar sağlayacak önemli bir kültür hazinesi olduğuna işaret ederek, “Eğer bir önlem alınmaz ve buradaki kaçak kazılar durdurulmazsa, dünyada örneği olmayan bu yapı göz göre göre yok edilecektir. Antiokheia ve Men’in güvenliğinden bütün Yalvaç sakinleri sorumludur. Unutmayalım ki kültüre vurulan her kaçak kazma darbesi, insanlığın geçmişini ve geleceğini yok eder” diye konuştu.

Prof. Dr. Mehmet Özhanlı

FRİGLERLE ÖZDEŞLEŞEN SAĞLIK VE KEHANET TANRISI

M.Ö. 3. binlerden itibaren Anadolu’da önemli bir tapım kültü olan ay tanrısı Men, Friglerle birlikte özdeşleşerek M.S. 4. yüzyıla kadar varlığını sürdürdüğü biliniyor. Başındaki Frig külahı, kemerli gömleği, mantosu ve tozluğu ile uzun saçlı genç bir adam olarak resmedilen ay tanrısı Men’in simgesi hilal, boğa ve kimi zaman da horozdu. Bir elinde asası, diğerinde kutsal sayılan bir ağaç olan çam kozalağı ile bir ayağını güç ve kudret simgesi olan boğanın üzerine dayamış olarak resmedilen ay tanrısı Men, aynı zamanda mezarların koruyucusu, sağlık ve kehanet tanrısıydı.

MEN İNANCININ EN ÖNEMLİ TAPIM MERKEZİ YALVAÇ’TA

Mint Şişli ve Mint E-5 Projeleri, Lansmana Özel Fiyatlarıyla Şimdi Satışta.

Hangi Mint Sizin Olsun? M

Bu ilginç yöntem yaşlılık belirtilerini yok ediyor...

Doktor Öz Açıklıyor Pronet Alarm Sistemleri’ne ilk 2 ay %50 indirimle abone olun, hırsızlığa karşı evinizi koruyun! Güvenlik şansa gelmez! Hayat sigortasını %50 daha uyguna alan Tamer Erdim işin sırrını açıklıyor…

Kredisine Hayat Sigortası!M  Prof. Dr. Mehmet Özsait’in, ‘Helenistik ve Roma Devrinde Pisidya Tarihi’ kitabında verdiği bilgilere göre, Friglerin etkin olduğu Anadolu’dan başlayıp, batıda İtalya’ya kadar etkisi ulaşan Men inancının bilinen en önemli tapınaklarından ikisi bugün Isparta’nın Yalvaç ilçesi sınırlarında bulunan Pisidya Antiokheia’sında yer alıyor. Bunlardan bulunabilen en önemli Men kutsal alanı, Yalvaç’ın yaklaşık 5 kilometre güneydoğusunda, Gemen Koruluğu adı verilen bölgede, 1600 rakımlı bir tepenin üzerinde bulunuyor. Diğer adı ‘Karakuyu’ olan tepe, bu adı kutsal alanda bulunan eski bir kuyudan almış. Kutsal alanda geçmişte yapılan kazılarda, etrafı duvarlarla çevrili alanın içinde tapınakların yanı sıra tören salonu, stadion, kült yemeklerinin yenildiği salon ve çok sayıda yapı kalıntısı bulundu.

Antiokheia antik kenti Yalvaç'ta bulunuyor

 Antiokheia antik kenti

AYIN GİZEMİ İNSANLARI MEN TAPINAĞINA ÇEKİYORDU

Ayın hem ruhsal hem de fiziksel gücünün etkisiyle hasta, yoksul, güçsüz ve çaresiz insanları Sultandağlarının koynundaki tepeye çeken tanrı Men, boğa ve aslan gibi kudret simgeleriyle de yaşamdan beklentisi olan insanları bir araya getiriyordu. Ancak Yalvaç’ta bulunan bu eşsiz kültür mirasından günümüze ulaşan kalıntılar önlem alınmazsa tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya

.   

Men kutsal alanında bu yıl bulunan apollon heykeli

 Men kutsal alanında bulunan kadın heykeli

ARKEOLOJİK KAZILARDA HAC MERKEZİ OLDUĞU ORTAYA ÇIKTI

Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Fen Edebiyat Fak. Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mehmet Özhanlı, yıllardır Yalvaç’ın bitişiğinde bulunan Pisidya Antiokheia antik kentindeki arkeolojik kazıların başkanlığını yürütüyor. Bu yıl sürdürülen kazılar kapsamında Men Kutsal Alanında gerçekleştirilen çalışmalar sırasında önemli bulgular elde edildi. Prof. Dr. Özhanlı’nın verdiği bilgilere göre kazılarda elde edilen bulgular, Men Kutsal Alanı’nın yalnızca Pisidia Antiokheia için değil, Pisidia, İsauria ve Frigya gibi bölgeler için de önemli bir hac merkezi olduğunu ortaya koydu. Ancak bu önemli inanç merkezi defineci yağması ve insan kaynaklı tahribat yüzünden yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

Pisidia Antiokheia kazıları

Men tapınağının taşları inşatta, mermerleri ise kireç yapımınıda kullanılmış

"TAPINAĞIN MERMERLERİ KİRECE DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞ"

İngiliz arkeolog ve tarihçi William Mitchell Ramsay’in 20. Yüzyılın başlarında Men Tapınağı ve kutsal alnında bilimsel olmayan kazılar yaptığını dile getiren Prof. Dr. Mehmet Özhanlı, alanın günümüze kadar süren bir tahribata açık hale getirildiğine işaret ederek, “Kazılarda açığa çıkarılan taşlar, başta Gemen Köyü olmak üzere komşu köylerde yaşayanlar tarafından inşaatlarda kullanılmak üzere parçalanarak taşınmış ve mermerler kirece dönüştürülmüştür. Sonraki yıllarda defineci kazıları başlamıştır. Bu kazılar günümüze dek kesintisiz devam etmiş ve etmeye devam edecek gibi görünüyor. Birçok yapının duvarları sökülmüş, tabanı kazılmış ve onarılmaz zararlar verilmiştir. Amerikalıların kazıp yığınlar halinde alanda bıraktıkları topraklar, daha sonraki araştırmacılar ve defineciler tarafından yeniden devredilerek orijinal yerlerinden uzaklaştırıldığı için sağlıklı bilimsel bir değerlendirme yapmak zorlaşmıştır. Arkeolojik eserler, orijinal (insitu) yerinde incelenmediği sürece bilime ciddi bir katkı sağlamazlar” diye konuştu.

KAÇAK KAZILAR DURDURULMAZSA BU EŞSİZ YAPI YOK OLACAK

“Eğer bir önlem alınmaz ve buradaki kaçak kazılar durdurulmazsa, dünyada örneği olmayan bu yapı göz göre göre yok edilecektir” uyarısında bulunan Prof. Dr. Özhanlı, duruma acilen müdahale edilmesi gerektiğine dikkat çekerek, şunları dile getirdi:

TAPINAĞA GİDEN YOL BOZUK, SADECE DEFİNECİLER ÇIKABİLİYOR

“Tapınağın bulunduğu 1600 m tepeye stabilize bir yolla çıkılmaktadır. Yol oldukça bozuk ve her yıl yağmur ve kar yağışlarıyla daha da aşınıp kötüleşmektedir. Yolun kötü olmasından dolayı gelen ziyaretçiler ve yöre halkı buraya gitmemekte ve sadece amacı olanlar gitmektedirler. Bu amacı olanlarda çoğunlukla defineciler. Alana giden yol düzeltilip asfaltlanırsa, gidiş gelişler kolaylaşacağı için manzaraya hâkim kültür ve doğa turizminin bir arada olduğu bu alana turistler ve halk sık gidecek ve alan göz önünde olacaktır. Bundan dolayı bu yolun ivedilikle asfaltlanması gerekmektedir. Yolun geçtiği alan 1. Derece Arkeolojik Sit sınırları içerisindedir. Ancak bu yolun yapılmasında kamu yararı bulunduğundan bölge koruma kurulumuzun gerekli kolaylıkları sağlayacağından hiç kuşkum yoktur. Ayrıca, kazı ekibi olarak elimizden gelen bütün yardımları yapmaya hazırız. Isparta İl Özel İdaresinde bu yolun yapımı için ayrılmış bir miktar para bulunmaktadır. İl Özel İdaresi ve Yalvaç Belediyesi iş birliğiyle, zemini sağlam olan bu işin üstesinden rahatlıkla gelinir.”

Men tapınağı ve çevresi defineci tahribatına uğruyor

"BOŞ OLAN YANGIN GÖZETLEME KULESİ KAZI BAŞKANLIĞINA VERİLMELİ"

Süleyman Demirel Üniversitesi adına bu yıl yapılan bilimsel kazılarla, Men Tapınağı ve Kutsal Alanın turizm dışında bilim dünyasına da önemli yeni katkılar sağlayacağının da görüldüğüne işaret eden Özhanlı, alandaki kazılara önümüzdeki yıllarda da devam edileceğini  belirterek, “Kazıların daha sağlıklı yürütülebilmesi ve çıkan eserlerin korunabilmesi için boşaltılmış olan yangın gözetleme kulesi, Müze Müdürlüğü ve Kazı Başkanlığı’na verilmelidir. Bu yapının tahsisi için ilgili kurumlarla gerekli yazışmalar yapıldı. Yapı, ilerde alanda görevlendirilecek ören yeri çalışanlarının kullanabileceği bütün donanımlara sahiptir” görüşünü dile getirdi.

"KÜLTÜRE VURULAN HER KAÇAK KAZMA GEÇMİŞİ VE GELECEĞİ YOK EDER"

Ülkemizde son yıllarda neredeyse yolu asfaltlanmamış köy kalmadığına işret eden Özhanlı, “Unesco Dünya Kültür Mirası’na alınabilecek nitelikte Men Mabedi’nin toplam 5 km yolunun en kısa sürede asfaltlanacağını umuyorum. Bu yol asfaltlandığında kaçak kazıların azalacağını hep birlikte göreceğiz. Yalvaç’ın yanı başında bulunan Antiokheia, Men Tapınağı ve Kutsal Alanı çocuklarımızın ve sonraki nesillerimizin geleceğine büyük katkılar sağlayacak önemli bir kültür hazinesidir. Bunun için Antiokheia ve Men’in güvenliğinden bütün Yalvaç sakinleri sorumludur. Unutmayalım ki kültüre vurulan her kaçak kazma darbesi, insanlığın geçmişini ve geleceğini yok eder” diye konuştu.

Men tapınağı ve kutsal alanı Yalvaç'ta bulunuyor

Yusuf Yavuz