25 Nisan 2024 Perşembe

VE BİR DÖNEMİ AYDINLATIYORUZ

1968- 1977 Dönemi Belediye Başkanı Makine Mühendisi Fuat Uyar, (‘- facia’) olarak tanımlanan ‘Sema Halı Vakası’nı ve ‘Plebisit’ yaparak SDÜ’nün ortaya çıkarılmasını anlattı: Yakın Tarih’in hiç bilinmeyen gerçekleri başlıyor:

Isparta

İŞTE BÖYLE KAZANDIK

 

‘Isparta Üniversitesi’ kurulması için ilk toplantı 15 Eylül1976’da Vali Sabahattin Çakmakoğlu ve Belediye Başkanı Fuar Uyarkoordinasyonunda toplanacaktı. O gün, Isparta’da uçak düştü. Zirve 6 Ekim1976’ya ertelendi… Akademi Kurucu Başkanı Prof. Dr. Faruk Suner kansertedavisini yarım bırakıp geldi. Ve Belediye Başkanı Fuat Uyar, ilk kez, ‘DağYolu/ İstanbul Asfaltı Çıkışı İki Tepe’de üniversite için 300 Dönüm arsa tahsisetti. İlerleyen yıllarda Doğu Kampusu da konuşlandırılacaktı.

 

 

 

BUYURUN, SİZ DIŞARIYA

 

Fuat Uyar, Belediye Başkanlık Dönemi’nden sonra en çok ithamedildiği Sema Halı için ilk kez konuştu: ‘Sema Halı Projesi’ benim açımdan birfacia değildir. Bana dediler ki, (‘-verelim sana 3- 5 KRş; projeden dışarıyaçık; git...’) Banka’daki 1’er Milyon Lira’lık 9 ayrı senedi aldım;muhataplarına uzattım; (‘- buyurun; siz dışarıya’) dedim. ‘Sema’ konusundaherkes ile yüz yüze görüşmeye hazırım. İftiralara cevap gereği duymadım.Nasılsa yalan bir gün yüze vurulur.’

 

 

 

DEMİRYOLU PROJESİNİ BULUN

 

Dereboğazı Yolu Gerçekleştirme Derneği 1951’de Isparta- AntalyaDemiryolu Projesi yapmıştı. O Projeyi Almanya Hükümeti’ne de götürdük. Dedilerki, (‘- Biz bu hattı döşeriz, mühim değil.’) Çalışma başladı. Atabey’de (‘-Fuat Uyar antika arıyor’) dediler. Cumhuriyet Savcısı karşısına çıkarıldım. Oan bu yatırımı bıraktım. Müteşebbisler, şimdi o projeyi bulabilir. Revizeedilip Ulaştırma Bakanlığı’na götürülebilir.’

 

 

 

BİR DÖNEMİ AYDINLATIYORUZ

 

Tez şu:

 

‘Isparta’da birlikte iş yapma kültürü yok.

 

Ortaklık kurma felsefesi inşa edilemiyor. Bilgi birikimi vefinansman aynı şemsiye altında birleştirilerek ulusal/ uluslararası ölçektemarka inşa edilemiyor.

 

Bunun da tek sebebi var: Isparta’nın yaşadığı Sema HalıFaciası…’

 

Tez şöyle güçlendiriliyor:

 

“Büyük bir çoğunluğu ‘Isparta İnce Hasgül İpek ve Yün ElHalısı’ üreticisi olmak üzere 9 kişi bir araya geldi. 1’er Milyon Lira sermayekoydu. Başına da 2 Dönem Belediye Başkanlığı yapan Makine Mühendisi Fuat Uyargetirildi.

 

Ancak Fuat Uyar’ın parası yok. O zaman 9 ortak Fuat Uyaradına 100’er Bin Lira yatırdı. Sema Halı Projesi’ne hissedar yaptı.

 

Ancak Fuat Uyar, 9 hissedara (‘- Ben çalışıyorum. Ayrıcamaaş hakkım var’) dedi. Bunun üzerine 9 ortak kızdı, Sema Halı Projesi çöktü.

 

Tek sebep Fuat Uyar’dı…’

 

Ve bir dönem DÜNYA MARKASI olan Isparta İnce Hasgül İpek veYün El Halısı’nın teknolojiye yenilmesi sonrasında MAKİNELEŞEMEMİNİN suçlusuhep Fuat Uyar ilan edildi. Denildi ki;

 

(‘- Gaziantep’te tek bir İplik Fabrikası yok iken;Isparta’da o dönem 22 Fabrika’nın üretim çarkının dişlileri dönüyordu.Gaziantep, bir El Halısı almak için 3 hafta Isparta’nın o dönemki ‘kirli-paslı’ otellerinde bekliyordu. Zaman geldi. El Halısı teknolojiye yenildi. SemaHalı, Makineleşme Devrimi idi. Makine Mühendisi Fuat Uyar Sema Halı’da hisseyanında maaş isteyerek yok etti. Şimdi Isparta’da bir tek Makine Halısı yok.Gaziantep, yılda Milyar Dolar Makine Halısı ihraç ediyor.’)

 

VE İLK KEZ KONUŞTU:

 

YALAN, YALAN, YALAN

 

Neredeyse çeyrek yüzyıldır yukarıda özet halinde okuduğunuzbu hikâye anlatılıyor. O Makine Mühendisi hep sustu. O Makine Mühendisi FuatUyar’dan başkası değildi.

 

Ve sonunda konuştu:

 

(‘- Bu iftirayı ortaya atanlarla yüz yüze görüşmeyehazırım’) dedi;

 

(‘- Niçin çeyrek yüzyıldan fazla sustuğunu’) sorduk; (‘-iftiraya cevap gereği duymadım; nasılsa yalan bir gün yüze vurulur’) dedi.

 

Isparta’nın ‘AMİRAL GEMİSİ’ Gazeteniz AKDENİZ, YakınTarih’in en önemli 3 Dosyası’nı açıyor:

 

Söz, ‘ZAMANIN ÖTESİNDE’Kİ Büyük Usta Fuat Uyar’da…

 

“- Bizde Anonim Şirketlere böyle söylerler

 

Örnek GÖLTAŞ

 

4 Bin ortağı vardır

 

Her yıl kâr dağıtır. Ama yine de suçlanır: (‘- Yeterince kârdağıtmıyor’) diye

 

Biz Sema Halı’yı Anonim Şirket (A.Ş.) olarak kurdukbaşlangıçta

 

Kurduğumuz zaman 10 ortaktı

 

Her biri 1’er Milyon senet verdiler. Nakit değil. Altınıçizerek söylüyorum. Nakit değil…

 

O senetle ben harekete geçtim

 

O senetleri tahsil için İş Bankası’na koyduk

 

Ve projeyi, fizibiliteyi yaptırdım.

 

Fizibilite ile beraber Banka Müdürü’ne gittik.

 

Banka Müdürü (‘- tamam’) dedi; (‘- kredi konusunuçözeceğim’)

 

Biz de eli- kolu sıvadık; harekete geçtik.

 

Bu ortaklardan bir kısmı ile Avrupa’ya gittik. MakineHalısı’nı imal eden makine fabrikalarını dolaştık.

 

Dolaştık, dolaştık, tamam. Belirli bir noktaya geldik.

 

Ben Atabey’de arsayı aldım.

 

O dönem paranın değeri devamlı düşmekteydi. Bir miktarparayla İstanbul’dan fabrika yapımı için inşaat demiri aldım.

 

Neden erken hareket ettim. Paranın değeri düşüyor. Ürünfiyatı artıyor. Örneğin o dönem inşaat demiri 6 Lira ise, biz inşaatabaşlayıncaya kadar 9 Lira olur. Şimdiden alayım.

 

Hatta demir çalınır endişesi taşıdım. Belediye’nin yanınakoydum demirleri. Belediye’ye de rica ettim; (‘- demirlere siz bakıverin’)

 

BANA ASLA SÖYLENDİĞİ GİBİ

 

BİR HİSSE VERİLMEDİ. 100 BİN

 

LİRA HİKÂYESİ DE UYDURMA

 

Şimdi bu ortaklar (‘- sen bu demiri Karabük’ten almadın.Serbest piyasadan aldın. Buradan da komisyon aldın’) lafını yaydılar ortaklararalarında.

 

Onun haricinde ortaklara bir bilgi paylaştım.

 

Hatta bir Kurucu Üye için de söyledim: (‘- Ben koşturuyorum.Sen de koşturuyorsun benimle beraber.

 

Ama sen görüyorsun. Koşturuyorum. Ama ben Belediye’de ikeniyi- kötü bir maaşımız vardı. Şimdi belirli bir maaş da almıyorum. Bana birhisse ayrılması lazım. Sen koşturuyorsun. Sana da bir hisse ayrılması lazım.’)

 

Bu kişi, sözlerimi aldı; başka türlü tefsir ederek diğerortaklarla aramızın açılmasına neden oldu.

 

Bir toplantı yaptık. O toplantı da bana dediler ki, (‘- sanaverelim 5- 10 KRş. Sen bu işi bırak. Biz devam edeceğiz.’)

 

Dedim (‘- Siz nesiniz?)

 

- Bana ne verdiniz?

 

- Senet verdiniz

 

- Ben senetleri size vereyim. Fabrikayı ben kendimyaparım.’)

 

(‘- BUYRUN SİZ DIŞARIYA’) DEDİM

 

Ondan sonra ben İş Bankası’na gittim.

 

Senetleri aldım.

 

Herkesin senet kâğıdını verdim.

 

(‘- Buyurun, siz dışarıya’) dedim.

 

YÜZ YÜZE KARŞILAŞMA HAZIRIM

 

Ben her zaman onlarla yüz yüze karşılaşmaya; konuşmayahazırım.

 

Benim arkamdan laf çevrildi

 

Ondan sonra önüme gelip (‘- ya sen ayrıl ya biz’) dediklerizaman, oturup düşündüm.

 

(‘- Bu işi ben yapabilir miyim?/ yapamaz mıyım’)

            Bizim Aileolarak da bir gücümüz var

 

Ayrıca benim de kendime göre bir gücüm var

 

(‘- Ben bu işi toparlarım’) dedim.

 

(‘- O özgüveni kazandıktan sonra, senetleri aldım. Osenetleri verdim. Buyurun senetlerinizi, yapabiliyorsanız yapın’) dedim.

 

Anlatıldığı gibi nakit yoktu. Senet vardı, senet

 

Anlatıldığı gibi 1’er Milyon nakit koymadılar, senetvermişlerdi.

 

Ayrıca benim payım diye bir durum da yoktu

 

Onlar 9 Milyon senet vermişlerdi

 

Benim payıma da her biri 100 Bin Lira ödemiş değiller. Böylebir olay yok. Bunu bana söylemiş de değiller.

 

YALAN BİR GÜN YÜZLERİNE

 

VURULUR NASIL OLSA?

 

Bana, (‘- senin adına 100’er Bin Lira veriyoruz’) lafınısöylemiş de değiller

 

Bana gelip açık söylenen yok ki

 

Arkamızdan konuşuluyor

 

Gazetelerde beyanat vererek bu lafı söylüyorlar

 

Şimdi ben bunların seviyesine inmeyi de düşünmem

 

Cevap hakkım doğsa da ne lüzum var ya

 

Olmayan bir konuyu yalan olarak söylediler

 

Yalan bir gün yüzlerine vurulur nasıl olsa

 

FUAT UYAR OLARAK 20 YIL

 

SEMA HALI MARKASI İLE

 

ÜRETİM GERÇEKLEŞTİRDİM

 

Daha sonra Sema’da birisini ortak almayalım diye mücadeleettim

 

Ve mücadeleyi kaybettim

 

Bir insan hayatta (‘- her mücadelesinde başarılı olacak’)diye bir şart yok

 

O şahsı mücadele etmeme rağmen içimize aldık

 

Bu şahıs tefeci idi. Ben almak istemedim. Bu şahıs fabrikayıdolandırttı. Siz ortağı olduğunuz bir yeri dolandırtır mısınız ya! Kendimenfaatiniz için…

 

Dolandırttı

 

Ben 1,5 Milyon Dolar zarar gördüm

 

Zarar daha fazla büyümesin diye ben fabrikayı kapattım

 

Yoksa bugün o fabrika dolandırtma hikâyesi olmasaydı, 2- 3misli büyümüştü.

 

Şöyle: Fabrikayı kapatmak yerine küçük tutabilir miydim?Yapabilirdim

 

Ama yaptığım hesaplarda 20 makineden az üretim yaparsan,kazanmak zor

 

Benim fabrikada çalışıp emekli olan arkadaşlarım var. Hepsi(‘- Allah razı olsun’) diyorlar

 

Fabrikayı 1978’de inşa etmeye başladım. 1980’de üretimebaşladık

 

20 yıl üretim yaptık. Dolandırılma vakasından sonra dakapattık.”

 

ZİRVE 15 EYLÜL 1976’DA OLACAKTI.

 

O GÜN ISPARTA’DA UÇAK DÜŞTÜ

 

6 EKİM 1976’YA ERTELENDİ

 

KANSER TEDAVİSİ GÖREN HOCA

 

YARIM BIRAKTI, AKADEMİ İÇİN

 

ISPARTA’YA GELDİ

 

Isparta Devlet Mimarlık Mühendislik Akademisi Kurucu BaşkanıProf. Dr. Faruk Suner, hatıralarını ‘MAVİ AY’ isimli bir eserinde yayımladı.

 

Orada Isparta Tarihi’nin çarpan bilgilerini paylaşıyor.

 

Vali Sabahattin Çakmakoğlu, Belediye Başkanı Fuat Uyar veIsparta Devlet Mimarlık Mühendislik Akademisi’ne Kurucu Başkan olarak atananProf. Dr. Faruk Suner, 15 Eylül 1976’da Isparta’da buluşmak üzere programyapıyor

 

Ancak tam o gün Isparta’da uçak düşüyor

 

Zirve erteleniyor.

 

6 Ekim 1976’da ekip toplanıyor.

 

Hikâyeyi Büyük Usta; Makine Mühendisi Fuat Uyar anlatıyor:

 

“Üniversite kararını verdiğimizde rota belliydi:

 

Dağ Yolu/

 

İstanbul Asfaltı Çıkışı Arasındaki Tepeler

 

Önce Çünür’ü, Merkez İlçe’ye bağlı ‘Mahalle’ statüsünegeçirerek başladık.

 

Çünkü o arsalar Hazine’ye aitti ama Çünür’ün kontrolüaltındaydı.

 

SDÜ’NÜN KADASTROSUNU YAPAN MÜDÜR

 

DAHA SONRA ANAVATAN İKTİDARI’NDA

 

BAKAN OLACAKTI

 

O dönem Tapu- Kadastro Müdürü Sudi Türel’e vazife verdik.(‘- Sudi Türel, daha sonra Anavatan Hükümeti’nde Bakan olacaktı.’) Sudi TürelBey oranın kadastrosunu çıkardı. İşte o zaman ‘2 Tepe’nin üniversiteyetahsisine karar verildi.

 

O üniversitenin ismini Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)verdiği için bizim bir itirazımız söz konusu olmazdı.

 

Biz Isparta Üniversitesi olarak düşünmüştük. İsim mühimdeğil. Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) oldu. Mühim olan bu eserin yapılmasıidi.

 

Çünür, ‘Mahalle’ olunca Belediye olarak bizim kontrolümüzegirdi. Ve biz de Belediye olarak ilk planda 300 Dönüm Arsa’yı üniversiteprojesi için tahsis ettik.

YORUM EKLE

Güvenlik Kodu

YORUMLAR

Ispartalı

22 Eylül 2014 Pazartesi 22:37

Bildiğim bir şey var sema halı ile ilgili. Teşvik amaçlı bankadan kredi çekiliyor ve o kredi sema halı adına hiç harcanmamış. Birileri parayı bölüşmüşler diye duydum.

hasan

24 Eylül 2014 Çarşamba 09:03

bildiğin bir şey varsa açıkla duydum demekle olmaz vabel altına giriyorsun

DİĞER HABERLER

ÖNE ÇIKANLAR