Kanunda, alışveriş merkezi, "Bir yapı veya alan bütünlüğü olan, içinde büyük mağaza ya da beslenme, giyinme, eğlenme, dinlenme,kültürel ve benzeri ihtiyaçların bir kısmının veya tamamının karşılandığı diğeriş yerleri bulunan, merkezi bir yönetime ve ortak kullanım alanları ile yönetmelikle belirlenen diğer niteliklere sahip işletme" olarak tanımlanıyor.
Perakende işletmelerin açılış ve faaliyeti ile kapanışında gerekli başvuru ve diğer işlemlerin yapılması, ilgili kurum ve kuruluşlara iletilmesi, değerlendirilmesi, sonuçlandırılması ve bu işletmelere yönelik veritabanının oluşturulması ile bilgi paylaşımının sağlanması amacıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde, Perakende Bilgi Sistemi (PERBİS) kurulacak.
PERBİS, Bakanlıkça ilgili kurum ve kuruluşların erişimine açılacak ve bu kurum ve kuruluşlar nezdinde kurulan elektronik kayıt sistemleriyle çevrimiçi olarak birbirine bağlanacak.
Perakende işletmeler, iş yeri açma ve çalışma ruhsatını vermeye yetkili belediye veya il özel idareleri ile diğer idareleri kapsayan yetkili idarenin izniyle açılacak ve faaliyete geçecek. İzin, PERBİS üzerindenverilecek.
İş yeri açma başvurusu uygun bulunmayanlara sonuç en geç 30 gün içinde gerekçeli olarak tebliğ edilecek.
Üreticinin de markasına yer verilecek
Büyükşehirlerde, alışveriş merkezlerine yapı ruhsatı, yapıkullanma izin belgesi ve iş yeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye büyükşehirbelediyeleri yetkili olacak. Alışveriş merkezi projesi için yapı ruhsatıverilirken, üst meslek kuruluşlarının görüşleri alınacak. Bu kuruluşlargörüşlerini 15 gün içinde bildirecek.
Büyük mağaza ve zincir mağazalar ile bayi işletme ve özel yetkili işletmeler, üretici ya da tedarikçiden mağaza açılışı ve tadilatı, ciro açığı, banka ve kredi kartı katılım bedeli gibi adlar altında ürün talebini doğrudan etkilemeyen bir prim ya da bedel talep edemeyecek.
Perakende işletmeler, satışa konu ürünün talebini doğrudan etkileyen reklam, anons veya raf tahsisi gibi hizmetlerden dolayı üretici ya da tedarikçiden, sözleşmede türü ve oranı belirtilmedikçe prim ya da bedel talebinde bulunamayacak.
Üreticiler ya da tedarikçiler ile perakende işletmelerarasındaki alım satım işlemlerinden kaynaklı ödemelerin, sözleşmede öngörülentarihte yapılması esas olacak.
Üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen hızlıtüketim mallarına ilişkin ödemelerin süresi, üretici veya tedarikçinin tarımsalya da hayvansal ürün üreticisi ya da küçük veya orta ölçekli işletme olduğudurumlarda, teslim tarihinden itibaren 30 günü geçemeyecek.
Yurtiçinde üretilen ve gıda, içecek, temizlik, kişisel bakımürünlerini gibi hızlı tüketim malı niteliği taşıyan mağaza markalı ürünlerinüzerinde ve ambalajında, perakendecinin ad, unvan veya markasının yanı sıraüreticinin ad, unvan ya da markasına yer verilecek.
Kampanyalı satış ve alışveriş festivali
Perakende işletmeler, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunve ilgili diğer kanunlarda öngörülen usul ve esaslara uymak kaydıyla indirimliya da promosyonlu satış kampanyaları düzenleyebilecek. Ancak kampanyanınsüresi; iş yeri açılışı, devri, kapanışı, adres ya da faaliyet konusudeğişikliğinde 3 ayı, tasfiye durumunda ise 6 ayı geçemeyecek.
Perakende işletmeler, başlangıç ve bitiş süresi belliolmayan indirimler yapamayacak.
Mahalli idareler ve kamu kurumu niteliğindeki meslekkuruluşları ile bunların ortağı olduğu şirketler ve diğer tüzel kişiler;birlikte ya da bağımsız olarak, perakende işletmelerin katılımıyla, yılın bellidönemlerinde, alışveriş festivali düzenleyebilecek. Kamu kurumu niteliğindekimeslek kuruluşlarının bu festivaller için ayıracakları ödenek miktarı, bütçelerinin yüzde 5'inigeçemeyecek. Alışveriş festivalinin başlangıç ve bitiş tarihleri ile festivalinprogramı ve uygulama alanı önceden Bakanlığa bildirilecek.
Sürekli indirimli satış
Kanunda, sürekli indirimli satış; seri sonu, sezon sonu,ihraç fazlası, kusurlu ve benzeri malların, perakende işletmelerce, indirimlifiyattan ya da malların fabrika çıkış fiyatı üzerinden yıl boyunca satılmasıolarak tanımlanıyor.
Sürekli indirimli satış yapan perakende işletmelerin öncephesinde ve mağaza içerisinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde busatış türünü gösterir ya da çağrıştırır ibarelere yer verilecek.
Ortak kullanım alanları
Alışveriş merkezi, büyük mağaza, zincir mağaza ve diğerticari işletmeler İmar Kanunu ve ilgili mevzuatına göre müşterileri içinotopark alanı oluşturmakla yükümlü olacak.
Alışveriş merkezlerinde, satış alanının en az binde beşinetekabül eden alanın sosyal ve kültürel etkinliklerin düzenlenmesi amacıylaayrılması zorunlu olacak. Bakanlık, bu oranı bir katına kadar arttırmayayarısına kadar azaltmaya yetkili olacak.
Alışveriş merkezlerinde, acil tıbbi müdahale ünitesi, ibadetyeri, bebek bakım odası, çocuk oyun alanı gibi ortak kullanım alanlarıoluşturulacak.
Ortak kullanım alanları, engelliler ile yaşlı ve çocuklarınihtiyaçtan dikkate alınarak oluşturulacak.
Yer ve raf tahsisi
Alışveriş merkezlerinde, esnaf ve sanatkar işletmecilerinerayiç bedel üzerinden kiraya verilmek üzere, toplam satış alanının en az yüzdebeşi oranında yer ayrılacak. Bu yerler, esnaf ve sanatkar işletmecilerindenyeteri kadar talep olmaması ya da boşalan yerlerin duyuru tarihinden itibaren10 gün içinde doldurulamaması halinde diğer talep sahiplerine de kiralanabilecek.
Alışveriş merkezlerinde, geleneksel, kültürel ya da sanatsaldeğeri olan kaybolmaya yüz tutmuş meslekleri icra edenlere kiraya verilmeküzere, toplam satış alanının en az binde 2'si oranında yer ayrılacak. Buyerlerin kira bedeli, rayiç bedelinin dörtte birinden fazla olamayacak.
Hızlı tüketim mallarının satışının yapıldığı büyük mağaza vezincir mağazalarda, satış alanlarının en az yüzde 1'ine tekabül edecek şekilderaf alanı, mağazanın bulunduğu ilde üretilmesi kaydıyla yöresel ürünlerinsatışına ayrılacak.
Çalışma saatleri
Mesleğe, mevsime ve turizme özgü şartlar ve benzeri hususlargözetilerek perakende işletmelerin bir kısmının ya da tamamının çalışmasaatleri, meslek kuruluşlarının müşterek teklifi üzerine yetkili idareningörüşü alınarak vali tarafından belirlenebilecek.
Esnaf ve sanatkar işletmelerinin çalışma saatlerininbelirlenmesinde, meslek kuruluşunca ilgili esnaf ve sanatkar odasının görüşüalınacak.
Üst meslek kuruluşlarının müşterek teklifi üzerine, faaliyetkollarına göre perakende işletmelerin çalışma saatlerinin bölge ya da ülkedüzeyinde belirlenmesine Bakanlık yetkili olacak.
Tedarik ve dağıtım kooperatifleri
Esnaf ve sanatkar işletmelerince satışa sunulan mallarınetkin bir şekilde piyasadan temini amacıyla tedarik ve dağıtım kooperatiflerikurulabilecek.
Perakende ticaretin kanunun amacına uygun olarakyapılmasının sağlanması amacıyla karşılıklı bilgi ve görüş alışverişindebulunmak, sektöre yönelik politika oluşturulmasına katkı sağlamak, sorunlarıtespit etmek, alınacak önlemleri belirlemek ve ilgili kurum ve kuruluşlar arasında işbirliğini sağlamaküzere Bakanlığın koordinatörlüğündePerakendeciler Konseyi oluşturulacak.
Bir işletmenin zincir mağaza sayılması için en az beş şubesibulunması şartı aranacak.
Kooperatifler, kuruldukları tarihten itibaren, 10 yılboyunca gelir vergisi ve kurumlar vergisi kanunları kapsamında tahsil edilecekvergileri yüzde 50 tutarında ödeyecek.
Denetim
Bakanlık, kanunun uygulanması, uygulamada çıkan sorunlar veşikayetlerle ilgili olarak perakende işletmeler nezdinde denetim yapmayayetkili olacak. Yetkili idareler, yetki alanlarıyla sınırlı olmak kaydıyla,perakende işletmeler nezdinde gerekli denetim ve uygulamaları yapmakla görevlive yetkili olacak.
Perakende işletmeler, yapılan denetimler sonucundaBakanlıkça alınması istenen tedbirlere uymak zorunda olacak.
Kanuna göre, kanuna aykırı hareket eden perakende satışişletmelerin 2 bin lira ile 50 bin lira arasında ceza uygulanacak.
Kayıt sırasında, ustalık belgesi belgesi istenmeyecek
İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesinde, meslek odaları,iş yeri sahibi olarak üye kaydı yaptıracaklardan, o iş yerinde ustalıkgerektiren işleri yapacaklardan ustalık belgesi ya da en az ön lisans diplomasıistemek zorunda olacak. Birden fazla kişi çalışıyorsa, bir kişiden ustalıkbelgesi alınması yeterli olacak. Odaya kayıt sırasında, ustalık belgesi veyamuadili belgeler istenmeyecek.
İş yerinin açılışında, esnaf, sanatkar ya da tacirin,kendisinden ya da çalışanlardan her bir meslek dalında en az bir kişi içinustalık belgesi istenecek.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın teşkilat ve görevlerineilişkin düzenlemeye, "Elektronik ticarete yönelik düzenlemeler yapmak, bukonuda mevzuatla verilen görevleri yerine getirmek, elektronik ticaretingelişimine ilişkin çalışmalar yapmak ve gerekli tedbirleri almak" hükmüeklenecek.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce perakendeişletmelerin almış olduğu iş yeri açma ve çalışma ruhsatlar geçerliliğinikoruyacak.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iş yeri açma veçalışma ruhsatı almış olan alışveriş merkezlerinde zorunlu olan ortak kullanımalanları, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içindeoluşturulacak.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, yurtiçi fuar, sergi vepanayırlara yönelik düzenlemeler yapabilecek, izin verebilecek.
Hafta Tatili Hakkında Kanun hükümleri, perakende işletmelerhakkında uygulanmayacak.
Merkezi yönetim bütçe kanunları kapsamında yapılacakatamalar dışında, merkezi yönetim bütçe kanunlarında yer alan kısıtlamalaratabi olmaksızın, toplam 3 bini geçmemek üzere Bakanlık tarafından belirlenecekboş kadrolara atama yapılabilecek.
