ANLAŞMALI BOŞANMA OLARAK GELİYORLAR
İnsanlar son dönemlerde avukata gelirken anlaşmalı boşanma olarak daha fazla geliyor. Bu da iki tarafın evliliği zihninde bitirdiği anlamına geliyor. Önceden boşanma davalarında mutlaka biri ister biri istemez şekilde geliyorlardı. Onları tekrar bir araya getirme umudu olurdu. Ancak o umudu da artık kırdılar. Ispartada sayı çok yüksek. Bunu eğitim oranına da bağlayabiliriz. Ispartada eğitim oranı yüksek. Eğitim oranı yüksek olunca insanların beklentileri çok fazla.
TAHSİLLİ ZÜMREYİ HALA BÜYÜK ANNELER EVLENDİRİYOR
Evlenirken atadan gördüğümüz anneanneler halen devam ediyor. Tahsilli bir zümreyi anneanneye bağlı olarak evlendiriyoruz. Evlilik bu sefer ilerleyen günlerde yürümüyor. Atalarımızdan gördüğümüz usullerle evlilik yürümüyor. Tahsil oranı yükselince adalete erişim oranı da hızlandı. Ispartadaki boşanmaların artış nedenlerinden biri bu.
İLK 5 YIL ÇOK ÖNEMLİ
Evliliklerde kişisel çatışmalarda ilk 1 yıl ve 5 yılda en yüksek boyutta. O dönemlerde boşanmalar çok oluyor. Bu dönemde olan boşanmalar geçimsizlikten olurken, 5 yıldan sonraki boşanmalar aldatmaya yönelik olarak gerçekleşiyor. Daha önce Ispartada boşanma nedenlerine baktığımızda tek tük aldatma olduğunu görürdük.
İKİ TARAFIN DA ALDATMALARI BAŞLADI
Onun dışında genelde geçimsizlik, kişisel uyuşmazlık veya aile içi şiddet nedenleriyle boşanmalar olurdu. Ama son zamanlarda her iki tarafın da aldatmasıyla açılan boşanma davalarında artış var. Zaten kişiler etrafın duymaması için anlaşmalı boşanma yoluna gidiyorlar. Çok nadir olarak da çekişmeli boşanma olarak devam ediyor. 2-3 yıl önce benim baktığım dosyalarda aile içi geçimsizlik, ekonomik nedenler gibi sebepler varken son dönemlerde bu oran hemen hemen yüzde 50, yüzde 50 aldatmaya yönelik oldu.
BİR CDLİ MÜZİK SETİNE BOŞANIYORLAR
İnsanların artık hayat şartlarında beklentileri çok farklı. Önceden insanlar bir karın tokluğuna evlenirken şimdi öyle evlenmiyorlar. İnsanların çıtası çok yükseldi. Bundan birkaç yıl önce eşim bana CDli müzik seti almadı diye boşanmaya gelen hanımlar oldu. Bugünkü şartlar çok farklı. Ekonomik ihtiyaçlar ve talepler günümüzde arttı. İnsanların beklentileri çok yüksek.
EVLİLİKTE AİLELER UZAK DURMALI
BOŞANMA NEDENLERİNDEN BİRİ DE BU
Karı koca arasında bazılarında hiç problem yok. Ama aileler işin içine o kadar çok girmiş ki, yuvanın bozulmasında etken oluyorlar. Bayan tarafı ailesiyle ilişkisi çok sıkıysa illa ki problem oluyor. Aynı olay erkek tarafı için de geçerli. Gençlere şunu söylüyoruz; Bir problem varsa aile içinde çözülmeli. Aileye yansıtıldığı zaman büyükler illa ki kendi evladını tutuyor. Bu da olayın çözümünü zorlaştırıyor.
HÂKİMLER NAFAKA KONUSUNDA CİMRİ DAVRANIYOR
Öte yandan ekonomik özgürlük son derece önemli. Baktığımız davlarda mahkeme tarafından verilen nafaka o kadar düşük ki. Bir çocuk bir anneye 300 lira nafaka veriliyor. Bu para ne çocuğun okul masrafı ne de geçim masrafıdır. Hâkimler bu konuda çok cimri davranıyorlar. Ekonomik özgürlüğü olan kişiler bunlara tamah etmeden boşanıyorlar.
ŞU AN ISPARTADA İKİNCİ BİR EV AÇMAK NEREDEYSE MODA OLDU
Eşler birbirlerinden beklediği sevgi ve saygıyı göremiyor ve dışarıda arıyor. Bazısı da daha lüks yaşamak ve farklı yaşamları tatmak istiyor. İkinci ev açanlar oluyor. Önceden bunlar üzerinde bir mahalle baskısı olurdu ancak şuanda böyle bir baskı da yok.
ŞİMDİKİ NESİL, EKMEK, TÜP SU KUYRUĞUNA
GİRMEDİ EŞLERDEN BEKLENTİLER ÇOK YÜKSEK
Şuanda 90lı nesli yaşıyoruz. Bu nesil hiçbir zorluk görmedi. Geldiklerinde hepsi çamaşır, bulaşık makinesi gördü. Zorluk görmediler, savaş görmediler. Allah yine göstermesin. Bir ekmek, şeker, un kuyruğuna girmediler. Hiçbir zorluk görmediler. Bunlar insanları olgunlaştıran faktörler. Bunlar ortadan kalkınca sabır faktörü ortadan kalkıyor. Refah seviyesi yüksek bir ailede yetişen bireyler aynı şeyi evlenince kendileri için de bekliyorlar. Böyle olmayınca ailede sorunlar oluyor.
ZİNA SUÇ OLMAKTAN ÇIKTI ALDATMALAR BAŞLADI
Türk Ceza Kanununda zina suç olmaktan çıktı. Sadece bir boşanma nedeni. Böyle olduğu zaman doğal olarak farklı partnerle, evlilik dışı birliktelikler doğal hale geliyor. Bir de bunun üstüne görsel basından etkilenince bunun doğal bir şey olduğu düşünülüyor. Bunun yanlış olduğunu anlatan büyük zümre de ortadan kalkınca, eşini aldatırken bunun normal bir şey olduğunu düşünmeye başlıyor. Önceden boşanmaları dünya sonu olarak görülüyordu. Ancak şimdi öyle bir durum yok. Anormal bir durum olarak görülmüyor.
BOŞANMAK İSTEYENLERİN AVUKATTAN
ÇOK PSİKOLOĞA İHTİYACI VAR
İnsanların aslında avukattan ziyade sosyolog ve psikologlara ihtiyaçları var. Bizim görevimiz kişinin şikâyetini dinledikten sonra boşanma nedenleri varsa bunu yargıya taşımaktır. İnsanlar bize geldiği zaman meslektaşlarımız çoğu zaman birkaç seans vaktini alıyorlar. Çoğu zamanda boşanmaları için faktörlerin oluşmadığını da kendilerine söylüyoruz. Ama bu konuşma esnasında bile insanların ben boşanmak istemiyorum diyerek vazgeçtiklerini de görüyoruz. Demek ki insanların psikolojik bir terapiye ihtiyaçları var. İnsanlar boşanmak için avukata gelmeden sosyolog, psikologa gitmeli. Ya da bir büyüğüne gidip, danışmalı ve dertleşmeli. Son nokta olarak avukata gelmeli.
BOŞANMALAR ARTINCA 2. AİLE MAHKEMESİ KURTULDU
Ispartada 2. Aile Mahkemesi kuruldu. Bu da Ispartada boşanmaların arttığını gösteriyor. Sevindirici bir durum var. Artık Aile Mahkemelerine boşanma davaları açıldıktan sonra hâkimler çiftleri tek tek adliyede kadrolu çalışan pedagog ve sosyologlara yönlendiriyor. Burada bir rapor düzenleniyor. Ama tek tek gözlemlerle tanzime ediliyor. Bu da bir eksiklik oluşturuyor. Çiftler beraber gitse daha olumlu sonuçlar olabilir. Benim baktığım davalarda çiftler arasında diyalog olmadığını görüyorum. Çoğu zaman karşı taraf eşinin boşanmak için ne demek istediğini dava dilekçesinden anlıyor. Eşi hangi durumdan dolayı mutsuz ve avukata müracaat etmiş? Sıkıntısı, derdi ne? Bunu eşi boşanma dilekçesinde görüyor. Aslında bunu dilekçede öğrenmemeli. Birbirine anlatmalılar ve aile içinde çözmeliler.
ERKEKLERDE ORTALAMA 40, BAYANLARDA
25-35 YAŞ ARALIĞI ALDATMAYA BAŞLADI
Diğer taraftan Ispartada yaşlılık dönemlerinde de boşanma sayılarında artış var. Özelikle 30 yıl ve üst evliliklerde problem yaşıyoruz. İnsanların yaşlanma eğilimi geçirdiği dönemlerde de Ispartada riskler yaşanıyor. O dönemde ekonomik sıkıntılardan dolayı değil, tamamen psikolojik sorunlar nedeniyle avukata boşanma için başvuruluyor. Çocuklarını büyütmüş oluyorlar. Baştaki sıkıntının bir benzeri burada da var. Kendilerini dinlemeye, hayattan beklentilerinin ne olduğunu sorgulamaya başlıyorlar. Burada da çiftler yine konuşarak, dertleşerek ve birlikte tatile çıkarak sorunlarını aşabilirler. Erkeklerde 40-60 yaş arasında boşanmalar fazla. Bayanlarda ise 25-35 yaş arası. Aldatmalar da genellikle yakın çevresinden biriyle oluyor.
ÖĞRETMEN ÇİFT EVLİLİK YIL DÖNÜMLERİNİ
İKİ AYRI ODADA İNTERNETTEN KUTLADI
Bu arada çiftler artık birbirleriyle konuşmak yerine televizyonlarda dizi, program izliyor. Özellikle magazin izliyorlar. Kim ne yapmış bunu takip ediyorlar. Bu da aile düzenini bozuyor. Çiftler birbirleriyle artık internet ortamında haberleşiyor. Arkadaşım ikisi de emekli öğretmen çift var. Evlilik yıldönümlerini ayrı odada internetten kutladılar. Bu olay Ispartada yaşandı.
TEMEL ÇEKİRDEK ÇÖKMEMELİ YOKSA SONUMUZ KÖTÜ OLUR
Devletin temel çekirdeği ailedir. Temel çekirdeği çökertmemek lazım. Tüm avukat arkadaşlar bu konuda çok mücadele veriyorlar. Gelen her talebi kabul etmiyorlar. Çiftleri barıştırmaya çalışıyorlar. Isparta Baro Başkanlığı olarak çiftlerin boşanma yönünde ani kararlar almamasını istiyoruz. Bu konuda avukatları psikolog ve pedagog gibi kullanmamalarını istiyoruz. Ancak kangren olmuş evliliklerin de bitmesi gerektiğine inanıyoruz."
